Main content
Aanstekelijk Werken: "Je moet ook durven loslaten" - Nieuwe inzichten in kennisverspreiding
In de werksessie van aanstekelijk werken verkenden deelnemers nieuwe manieren om kennis en innovaties te verspreiden, ontwikkeld door de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB). De traditionele zender-ontvanger modellen blijken niet meer toereikend. "Met de megafoon bereik je eigenlijk alleen de mensen die sowieso al in de basis op dezelfde manier als jij in de wedstrijd staan. En daarmee gaan we die transities niet halen."
Nieuwe metaforen, nieuwe mogelijkheden
De deelnemers werkten met 4 verschillende metaforen voor verspreiding. Vooral de meer collaboratieve modellen spraken aan:
- De Zwerm: "Er zit een soort shared leadership in. Dus als iedereen wordt geïnspireerd door anderen." De zwerm-aanpak werd gezien als krachtig voor beginnende initiatieven, hoewel deelnemers ook de uitdagingen erkenden: "Het is wel heel vermoeiend om een zwerm te proberen te controleren."
- De Kas: De kas-metafoor resoneerde vanwege de veilige experimenteerruimte. Een deelnemer merkte op: "Je snapt hem eigenlijk pas als je echt helemaal in de context staat. Zelfs dan is het nog een beetje chaotisch."
Fasering en timing
Een belangrijk inzicht was de noodzaak van verschillende aanpakken in verschillende fases: "Als je nog moet beginnen met een pilot, dan moet je niet teveel nee-zeggers hebben, dan moet je ook gewoon doen met mensen die erin geloven [...] En als je dan wat hebt te laten zien, dan kun je altijd nog vragen aan anderen."
Co-creatie centraal
Een fundamenteel inzicht was dat verspreiding niet los staat van ontwikkeling: "We denken altijd dat dingen zijn af en daarna verspreid je ze. Maar samen produceren is onderdeel van de verspreiding."
Omgaan met verschil
Deelnemers worstelden constructief met de spanning tussen gelijkgestemdheid en tegengeluid. "Dat tegengeluid moet je soms ook actief naar op zoek. Er zijn wel mensen die anders denken, als je dat gewoon eens een keer vraagt."
Loslaten als kunst
Een van de meest pregnante inzichten betrof het durven loslaten van controle: "Je moet hem ook durven los te laten. Je moet ook een stukje basisvertrouwen in de menselijkheid van de andere hebben [...] daar zitten natuurlijk ook allemaal mensen aan tafel die denk ik in beginsel ook wel het beste met de wereld voorhebben, maar misschien net wat anders naar kijken."
Praktische toepassing
Deelnemers zagen de waarde van het combineren van verschillende aanpakken. "Een virus gaat snel, een kas is heel fijn" - waarbij de kunst is om de juiste aanpak op het juiste moment te kiezen.
Conclusie
De workshop laat zien dat effectieve kennisverspreiding vraagt om een genuanceerde, meervoudige aanpak. Het gaat niet meer om simpelweg zenden, maar om het creëren van beweging door verschillende strategieën bewust in te zetten. Zoals een deelnemer het samenvatte: "Je snapt hem eigenlijk pas als je echt helemaal in de context staat." Het vraagt om maatwerk, timing en vooral: het lef om los te laten.
