Main content
Het nieuwe gebouw van GGZ-instelling Emergis in Kloetinge is helemaal circulair. Het oude kantoor van Rijkswaterstaat fungeerde als donorgebouw. Tijdens het bouwproces ontdekten de partijen wat circulair bouwen inhoudt en welke uitdagingen je daarbij tegenkomt.
Circulair materiaal
Het nieuwe gebouw van de kinder- en jeugdkliniek bevat circulair materiaal van verschillende panden. Sommige materialen zijn afkomstig van een eerder circulair gedemonteerd kantoor van Rijkswaterstaat in Terneuzen. Andere materialen komen uit het bestaande gebouw op het terrein van Emergis.
70% van het originele gebouw
Van het oude gebouw op het terrein van Emergis bleef ongeveer 70% (1400 m2) staan. Daartegenaan is een nieuwbouw van ongeveer 2000 m2 geplaatst. In het afgebroken gedeelte is goed gekeken welke materialen eventueel geschikt zouden zijn voor toepassing in het nieuwe gebouw.
Werkwijze aanpassen
Een van de eerste mensen die samen met de opdrachtgever nadacht over het nieuwe gebouw was Taco Tuinhof van Rothuizen Architecten en Stedenbouwkundigen. Hij moest zijn werkwijze aanpassen om te kunnen voldoen aan de eisen voor circulariteit, legt hij uit. “Je gaat veel bewuster om met het ontwerp van een gebouw dan bij een regulier ontwerp. Je ontwerp hangt namelijk af van de materialen die beschikbaar zijn.”
In het ontwerp van de nieuwe kliniek van Emergis zijn onder meer de buitenkozijnen, binnendeuren, gevelbekleding, houten balken, houten vloerdelen en straatklinkers verwerkt van het oude kantoor van Rijkswaterstaat.
Materialenpaspoort
De zoektocht naar circulariteit maakte alle deelnemende partijen in het project creatiever, vertelt Dorine Peters. Zij is voormalig vastgoeddirecteur van Emergis. “De uitvoerende partijen kijken door het project beter naar hun bedrijfsvoering en gaan bewuster met materiaal om. Voor de nieuwbouw maakte Emergis een materialenpaspoort. Zo werd duidelijk welke materialen waar gebruikt zijn en welke materialen later eventueel hergebruikt konden worden.
Circulair bouwen niet goedkoper
Hoewel bij circulair bouwen hergebruikte materialen gebruikt worden, is het niet per se goedkoper. Want bij hergebruik worden materialen tijdelijk opgeslagen, bewerkt en tussentijds getransporteerd.
Een manier om hergebruik te stimuleren is milieubelasting te heffen voor nieuwe materialen, denkt Peters. “Ons economisch systeem is op dit moment nog niet ingericht op circulariteit en restwaarde van materialen. We zijn vervreemd van hergebruik, we willen alles nieuw. Terwijl het in de geschiedenis altijd heel gebruikelijk is geweest om materialen opnieuw te gebruiken.”
‘Nederland circulair in 2050’
Dit project past in het rijksbrede programma Circulaire Economie ‘Nederland circulair in 2050’. De Rijksoverheid voert dit uit samen met RVO.nl en het bedrijfsleven. Doel is in 2030 50% minder primaire grondstoffen te gebruiken. Dat is de opmaat naar een duurzame recycle-economie in de toekomst.
Het gehele artikel is verschenen in Duurzaam Gebouwd Magazine juni 2019, nr. 43 (pagina 105)
