Main content
Hittestress leidt tot meer ziekten en soms zelfs sterfgevallen. Ook allergieën nemen toe. Op economisch vlak leidt het tot verminderde arbeidsprestaties en meer verzuim. Door het extreme weer raken energievoorzieningen, telecom, IT-voorzieningen, hoofdinfrastructuur en de land- en tuinbouw kwetsbaar. Maar ook schoon zoet (drink-) water wordt schaarser. We zien bijvoorbeeld meer oogsten mislukken of verminderen en productiemiddelen raken beschadigd.
Klimaatverandering
De verandering van het klimaat laat ook zijn sporen na in de flora en fauna. Lagere waterstanden leiden tot grondwatertekort en hebben (soms zelfs onherstelbare) verzakkingen tot gevolg. Klimaatverandering voelen we ook in onze portemonnee. De grote vraag is: hoe gaan we zowel de economisch negatieve effecten als de kosten van de maatregelen financieren?
Watermanagement
Klimaatverandering heeft belangrijke effecten op het watermanagement die we hieronder nader toelichten:
- Droogte*
Voor de landbouw is de aanvoer van voldoende water van levensbelang. Aanvoer vanuit de grote rivieren naar het IJsselmeer en Markermeer kan weinig worden. Gevolg is verzilting en verdroging in West-Nederland. In de gebieden met hoge zandgronden (Oost-Nederland en Brabant) moet voldoende water komen van neerslag en het vasthouden van water.
Kansen liggen in het kweken van landbouwproducten die minder water nodig hebben of bestand zijn tegen een hogere zoutwaarde. Een andere optie is om water gerichter in te zetten waar een tekort is. Nu wordt beregening en het inlaten van water nog vaak generiek gedaan. Ook kan gezuiverd afvalwater hergebruikt worden voor de landbouw, maar dan moet nieuwe techniek het water nog schoner maken.
De trek naar de steden zet overal ter wereld door en daar ontstaan steeds meer problemen met de watervoorziening. Waterbesparende maatregelen en bewustwording om zuinig om te gaan met water zijn belangrijke uitdagingen.
Mogelijke oplossingen:
- Slimmer managen van water: regeltechnieken die waterinlaat en beregening alleen daar gebruiken waar het nodig is.
- Bodemverbetering in de landbouw, zodat water beter opgenomen en vastgehouden wordt.
- Waterbesparing in toerisme, bij bewoners en bedrijven: zowel techniek als gedrag en houding veranderen.
- Aandacht voor de relatie hittestress, droogte en de schade die daardoor ontstaat voor gezondheid.
- Opslag en productie van zoet water lokaal in stedelijk gebied.
- Kweken van landbouwproducten die minder water nodig hebben of bestand zijn tegen een hogere zoutwaarde.
- Van stof vocht maken, dit is eerder door Defensie gedaan in het buitenland.
* Droogte is het verschil tussen neerslag overschot en neerslagtekort (inclusief verdamping).
- Wateroverlast
Klimaatverandering leidt ook tot grote pieken in neerslag, met vaak lokaal heel veel water. Bij wateroverlast in de stad hebben meerdere overheden een rol. Ook private partijen zoals projectontwikkelaars en woningbouwverenigingen willen meedenken en -doen. Ook zien we meer initiatieven vanuit bewoners en de tuinbranche. Een voorbeeld daarvan is het vergroenen van de tuin (tegel eruit, plantje erin).Oplossingen zoals waterbergende daken, waterbergende schuttingen, doorlatende tegels zijn in ontwikkeling. Er is veel innovatie. Maar geldstromen zouden beter gebundeld en gestuurd moeten worden om die kansen te benutten. Met proeftuinen zoals Rainproof Amsterdam, Waterstraat in Delft, het vergroenen van schoolpleinen, regelingen voor bewoners om hun tuin te vergroenen worden waardevolle ervaringen opgedaan.
DuurzaamDoor en Participatietafel Water
Kansen voor ondersteuning door DuurzaamDoor2 / Participatietafel Water:
- Initiatieven die klimaatmaatregelen benaderen als een gezamenlijk probleem, wat door alle stakeholders samen kan (en moet) worden opgelost. Bijvoorbeeld als publieke en private partijen worden gekoppeld en samen op zoek gaan naar integrale oplossingen en kansen voor belanghebbenden;
- Onderzoek(en) naar de schade en de kosten van het voorkomen van schade en de oplossingen op gebieds-/wijkniveau in kaart brengen;
- Onderzoek(en) naar geldstromen van partijen die nog niet zijn gekoppeld, waardoor mogelijk financiële ruimte ontstaat;
- Investeringen in een klimaatbestendige stad die, met behulp van nature based oplossingen, het aantrekkelijk maken voor pensioenfondsen, investeerders en banken. Denk daarbij aan het ontwikkelen van meer inzicht in wat daarvoor nodig is, zoals tools en informatie en business cases voor groen en voldoende water.
- Initiatieven waarbij specifiek wordt ingezet op urgentie van het probleem en de inzet van de juiste tools.
- Dat het ook duidelijk wordt dat het een probleem van iedereen is, dat gezamenlijk opgelost moet worden.
