Main content
Het water raakt steeds meer vervuild. Een van de grootste oorzaken is de consumptiemaatschappij. Via afbraak in zwerfvuil komen kleine plastic deeltjes door verf, fijnstof uit autobanden, cosmetica, douchewater etcetera in het oppervlaktewater terecht. In Nederland, maar nog meer in het buitenland.
Meer medicijnresten door vergrijzing
Een andere bron van vervuiling en daarmee een grote bron van zorg, zijn medicijnresten. Door de vergrijzing van de bevolking gebruiken we steeds meer geneesmiddelen. Ons lichaam neemt niet alles op en breekt het niet volledig af. Daardoor komen medicijnresten via het toilet in het rioolwater terecht. Deze resten zijn niet allemaal te zuiveren en stroomt via de rioolzuiveringsinstallaties gewoon naar het oppervlaktewater. De opeenhoping van medicijnresten kan een probleem worden voor vissen. Op den duur wordt zuivering van kraanwater ook steeds kostbaarder.
Betrokkenheid burgers
Er staan al thema’s goed op de politieke en bestuurlijke agenda met aandacht van burgers. Zo zijn er al communities of practices van de waterschappen rond beide thema’s. Ook zijn er regionale oplossingen, zoals:
- zorg ontmoet water in West-Friesland, Aa en Maas;
- bij Waterschap Vallei en Veluwe is er contact en overleg met apothekers;
- het Ministerie van I&W heeft een uitvoeringsprogramma voor microverontreiniging;
- vanuit de Unie is er een werkgroep actief voor de bronaanpak, waarvoor ook subsidie beschikbaar is.
Ook burgers verdiepen zich in waterkwaliteit en meten zelf (citizen science). Veel bewoners doen mee aan het schoonmaken van stranden en via de Omgevingswet is er ook meer betrokkenheid van burgers bij de omgeving. De aandacht voor biologische veiligheid groeit, want wie wil er niet zwemmen in grachten en meren? Het aantal mensen dat zich bewust is van duurzaamheid en wil bijdragen, groeit gestaag. Het blijft wel een kleine groep vergeleken met de mainstream in Nederland. Maar dat maakt het ook tot een kans: de aanpak van microplastics en medicijnresten mainstream maken, bijvoorbeeld door het vergroten van de bewustwording en deze omzetten naar anders handelen. De kansen liggen op het vlak van verbinding zoeken met partijen als gemeenten, waterschappen én burgers in bijvoorbeeld het aanpakken van plastic zwerfvuil op straat.
Kansen voor ondersteuning door Duurzaam Door2 / Participatietafel Water
- Projecten die het zwerfvuil op straat aanpakken en daar burgers bij betrekken.
- Projecten die landbouwplastic omzetten naar biologisch afbreekbaar plastic.
- Projecten die bijdragen aan de ontwikkeling van groene, duurzame medicijnen die geen effect hebben op de waterkwaliteit.
- Projecten / pilots rond (ver)zorg(ings)instellingen om medicijnresten op te vangen en / terug te dringen. Voorbeelden: opvangen van contrastvloeistof in urinezakken, tabletten om medicijnresten te binden bij het doortrekken van het toilet.
- Initiatieven die bewustwording, verwondering en waardering van burgers bij deze onderwerpen vergroot (en tot handelen aanzet), bijvoorbeeld zelf meten van waterkwaliteit (citizen science)
- Projecten die water, gezondheid en geluk met elkaar in verband brengen en bewoners daarbij betrekken.
