Main content
De Participatietafel Energie van DuurzaamDoor liet 5 essays schrijven over de zoektocht naar draagvlak. Het is een serie van essays, aangevuld met podcasts waarin wetenschappers, ambtenaren en experts op zoek gaan naar draagvlak en acceptatie van de energietransitie. Gezamenlijk geven deze essays en podcasts antwoorden op de vragen: Wat houden participatie en draagvlak voor de energietransitie precies in? En aan welke voorwaarden moet je voldoen om te slagen?
De Participatietafel Energie ontwikkelde deze essays en podcasts in samenwerking met Publiek Denken. In maart 2020 zullen alle essays en podcasts worden gepubliceerd. In de podcasts bespreken duo’s de essays.
Dit zijn de vijf essayisten:
- Rinie van Est en Kyra Delsing (beiden van Rathenau Instituut)
- Sabine Roeser, hoogleraar Ethiek en Filosofie bij TU Delft
- Eva Wolf (universitair docent Tilburg University)
- Marije van den Berg (onderzoeker en adviseur lokale democratie)
- Tine de Moor (hoogleraar Sociale en Economische Geschiedenis Universiteit Utrecht)
Essay - Eerlijk is het duurzaamst
Door Rinie van Est en Kyra Delsing (Rathenau Instituut)
De crux van de energietransitie is een eerlijke verdeling van lusten en lasten. Om dat op een vertrouwenwekkende manier te doen is een productieve interactie tussen politiek en bestuur, markt en samenleving noodzakelijk. Alleen door inclusieve participatie, eerlijk en transparant kennisbeheer en een open waardengedreven ontwerpproces is het succes van die transitie te garanderen.
In de podcast spreken hoogleraar Rinie van Est en wethouder Jacqueline van Dongen over het creëren van duurzaam draagvlak voor de energietransitie.
Essay - Verder door verzet!
Eva Wolf (universitair docent Tilburg University) - Wolf doet onderzoek naar conflict in besluitvormingsprocessen. In dit essay maakt ze duidelijk dat er constructieve conflicten bestaan die nuttig zijn om tot een goed resultaat te komen. ‘Conflict is soms een taboewoord, maar het is net zo neutraal als samenwerking.’
De ervaring heeft geleerd dat conflict juist leidt tot een beter eindresultaat, zelfs als er door dat conflict enige tijd een impasse is ontstaan, want een conflict kost wel tijd. Haar advies: organiseer als overheid zelf je conflicten.
Podcast: journalist Maurits van der Toorn in gesprek met Eva Wolf en Annie van de Pas, netwerkdirecteur van de Natuur en Milieufederatie, over het nut van constructieve conflicten bij het ontstaan van draagvlak.
Essay Verantwoordelijkheid en zeggenschap democratisch goed delen
Onderzoeker en adviseur Marije van den Berg van Democratie in uitvoering is wat somber gestemd over de manier waarop lokale burgerzeggenschap in de energietransitie vorm krijgt. Er worden majeure, strategische keuzes gemaakt op een regionale schaal, in een context grotendeels zonder substantiële invloed van lokale volksvertegenwoordigers, laat staan individuele burgers. De enige manier om de energietransitie voor elkaar te krijgen, is door verantwoordelijkheid en dus zeggenschap heel breed te delen, aldus Van den Berg. Dat is alleen verantwoord, als we dat democratisch goed doen. Aan de gemeenteraad de taak om daarop te sturen en toe te zien.
In 2020 is Publiek Denken begonnen met het uitzenden van de podcastreeks ‘Een zoektocht naar draagvlak’. In de derde podcast ‘Verantwoordelijkheid en zeggenschap democratisch goed delen‘ spreekt journalist Maurits van der Toorn met Marije van den Berg (onderzoeker, adviseur en spreker op het gebied van locale democratie) en Dieger ten Berge (bestuurskundige en raadslid gemeente Rijssen-Holten) over verantwoordelijkheid en zeggenschap bij de energietransitie.
Essay 'Geef morele emoties een rol in de energietransitie'
Als het gaat om de energietransitie, kan de methode van emotionele deliberatie een nieuw perspectief bieden, niet alleen aan beleidsmakers maar ook aan burgers en bedrijven. In dit essay betoogt Sabine Roeser, hoogleraar Ethiek aan de TU Delft, dat integreren van emoties en waarden in de innovatie van risicovolle en omstreden technologieën de kwaliteit van deliberatie en besluitvorming kan verbeteren en tot moreel en sociaal aanvaardbaarder technologische innovaties kan leiden.
Essay 'De prosociale burger als copiloot'
In de essay 'De prosociale burger als copiloot' stelt Tine de Moor - hoogleraar Instituties voor collectieve actie in historisch perspectief - dat beleidsmakers te weinig nadenken over de vraag op welke manier burgerparticipatie wordt vormgeven. Burgers willen niet langer het landingsplatform zijn dat draagvlak veronderstelt. Integendeel, ze willen de aanvliegroute van beleid mede bepalen.
In de podcast spreekt journalist Maurits van der Toorn over botsingen en dilemma’s bij participatieprocessen met Kirsten Notten, wijkbegeleider verduurzaming en schrijver van de essay, Tine de Moor, professor collectieve opgaven aan de Universiteit Utrecht.
- Lees het essay De prosociale burger als copiloot
- Beluister de podcast
