Main content
In de bouwsector hebben steeds meer belanghebbenden door dat je rekening moet houden met de natuur. Die bewustwording begon in de tweede programmaperiode van DuurzaamDoor, toen de participatietafel Natuurinclusief Bouwen werd opgestart. Daarin komen provincies, gemeenten en partners uit de wetenschap, bouwwereld, groensector en het onderwijs samen. Eric Gerritsen, huidig tafelsecretaris, vertelt over de ontwikkelingen binnen de tafel. “Samenwerken aan transities is gewoon ingewikkeld werk. Maar dat is wat DuurzaamDoor doet: aanzetten tot leren en experimenteren.”
In de voorgaande programmaperiode is vooral energie gestoken in het agenderen van het thema natuurinclusief bouwen en klimaatadaptiviteit bij overheden en bouwbedrijven, om zo de transitie te versnellen. “Wat betreft de nieuwbouw zijn we de fase van agenderen nu wel voorbij”, zegt Eric.
Samen leren en kennis uitwisselen
Eric vertelt over het platform KlimaatAdaptief met Natuur (KAN) Bouwen. “Dat is met name ontwikkeld om te leren van elkaar en kennis uit te wisselen. De 44 leden zijn voornamelijk ontwikkelbedrijven en een enkele gemeente. Het platform wordt nu, na drie jaar bestaan, geëvalueerd, met het idee dat doorontwikkeling nodig is. We trekken ons als financier langzaam terug.”
Maar het vergroenen van nieuwbouwwijken blijft een uitdaging. Eric: “Deze programmaperiode gaan we kijken hoe we gemeenten en projectontwikkelaars sámen kunnen laten leren. Vooral gemeenten willen we meer betrekken. Zij zijn immers de opdrachtgevers voor ontwikkeling en bouw van nieuwbouwwijken. Daarvoor moet bijvoorbeeld ook de samenwerking en werkwijze binnen het gemeentehuis stelselmatig aangepast. Een systemische verandering die heel uitdagend is, maar vooral belangrijk. Er moet meer gebeuren dan het creëren en uitwisselen van kennis alleen. We hebben een overheid nodig die coördineert, richting geeft en die zorgt voor voldoende middelen.”
Bedrijventerreinen groen en klimaatadaptief maken
“De participatietafel is ontstaan rond het thema nieuwbouw”, vertelt Eric. “Maar deze programmaperiode zijn we een tweede spoor gestart, namelijk het natuurinclusief en klimaatadaptief maken van bedrijventerreinen. Dat is onder meer belangrijk omdat ze vaak gevoelig zijn voor overstromingen en andere weersomstandigheden. Vergroenen maakt deze plekken niet alleen biodiverser en klimaatbestendiger, het heeft ook positieve invloed op het gemoed van de mensen die er werken. Bovendien valt er op estethisch vlak ook nog veel winst te behalen.”
Eric legt uit welke rol DuurzaamDoor speelt in dit proces: “We helpen stakeholders met het ontwikkelen van kennis met elkaar. We stimuleren samenwerking tussen partijen en daar waar die samenwerking al bestaat, haken we aan. Zo zijn we aangesloten bij een coalitie die met dit vraagstuk aan de slag wil onder aanvoering van het Instituut voor Natuureducatie (IVN). Sterker nog: De directeur van het IVN is ook de voorzitter van onze participatietafel en voelde zich door DuurzaamDoor geinspireerd om deze coalitie op te zetten.”
Aan de slag met Werklandschappen van de Toekomst
De coalitie heeft recent een subsidieaanvraag vanuit het Nationaal Groeifonds gedaan voor het programma Werklandschappen van de Toekomst. Door te participeren in dat programma, waarbij ook het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) is aangehaakt, wil DuurzaamDoor op termijn duizend bedrijventerreinen helpen vergroenen en verduurzamen. “Een enorme ambitie”, erkent Eric. “Hoewel we niet op nul beginnen, is de praktijk weerbarstig. Je moet alle belanghebbenden rond zo’n terrein meekrijgen. Dat gaat om participatie van parkmanagers, ondernemers, overheden en omwonenden. Vooral die laatste groep mogen we niet vergeten.”
De aanvraag is goedgekeurd, wat betekent dat het programma 26 miljoen euro krijgt toegekend. “De middelen zijn naar verwachting rond de zomer beschikbaar”, vertelt Eric. “Tot die tijd werken we met de kwartiermakers aan een eigentijdse organisatievorm, een proceshandboek met alle bestaande kennis en andere activiteiten om te voorkomen dat de energie stilvalt.” Overheden, centraal en decentraal, zijn een belangrijke doelgroep voor het programma Werklandschap voor de Toekomst, weet Eric. “Zij zijn meervoudig belanghebbend en moeten het uiteindelijk kunnen en willen ondersteunen. Ook wat betreft natuurinclusieve bedrijventerreinen is het dus de opgave om ambtenaren te betrekken. We gaan voor systemische verandering.”
