Podcast Goed Voedsel: Broodje Poep - de waarde van onze ontlasting

Wat van het land komt moet weer terugkomen op het land, vinden social designer Fides Lapidaire en campaigner Yanna Hoek. Deze visie leidde tot Broodje Poep: een onderneming die broodjes verkoopt - onder andere op festivals en events - waarvan de ingrediënten zijn gekweekt op menselijke uitwerpselen. Ook maakten zij de documentaire ‘Holy Shit’ over dit proces van poep tot broodje. Hun motto? Poep is goud waard! Hoe dat zit, vertellen zij in de podcast ‘Werken aan Goed Voedsel’.

In het 2e seizoen van deze podcastreeks praten René Bruijns en René Schellekens opnieuw met pioniers in voedselverandering. Stuk voor stuk mensen met een visie op goed voedsel én een duurzaam voedselproductiesysteem. In aflevering 4 staat het thema ‘poep’ centraal. Fides en Yanna komen vertellen over de missie van Broodje Poep én leggen uit hoe dit ondergewaardeerde goedje van grote waarde kan zijn voor ons voedsel én onze gezondheid.

Poep is enorm kostbaar spul

“Ik ben social designer en werkte al best lang met veel boeren samen rond de landbouwtransitie. Ik leerde dat menselijke poep enorm kostbaar spul is”, vertelt Fides. Boeren zouden er als compost veel aan kunnen hebben, geeft zij aan. “In alles wat wij eten zitten nutriënten. Die verteren wij, maar die poepen en plassen we ook weer uit, en spoelen ze weg.” Ondertussen heeft de bodem die voedingsstoffen nodig om nieuw voedsel te creëren, aldus Fides.

Als we de goede stoffen die in poep zitten niet hergebruiken, kan landbouwgrond zo droog als een woestijn worden, laat Fides weten: “Geen biodiversiteit, geen leven, geen humus, geen micronutriënten. De bodem raakt uitgeput en dat is nu al te zien.” De oplossing is heel simpel, zegt ze: “Alles wat jij eet, moet ook weer terug.”

Het ontstaan van Broodje Poep

Broodje Poep ontstond vanuit die gedachte. Het project begon als foodtruck en droogtoilet in één. Daarbij zeiden de initiatiefnemers: ‘Doneer je poep hier en krijg korting op je broodje. Je levert met je poep namelijk geen afval, maar waarde’.

Fides: “Het broodje is gemaakt op ons Broodje Poep-tuintje, dankzij compost van mensen. Ons doel is écht om de kringloop te sluiten.”

Yanna werkt als verbinder mee aan Broodje Poep. Haar missie is: zorgen voor een beweging rond het gebruik van poep. “Elk jaar organiseren we samen met boeren de ‘Give A Shit’-actie. Daarmee roepen we burgers op om bij boeren langs te gaan en ‘waarde’ achter te laten”, vertelt ze. Dat vindt ze belangrijk, want ons eten komt van de boeren. En door iets terug te geven, ontstaat samenwerking. Ook heeft zo’n actie impact op onze relatie tot voedsel, denkt Yanna, want die is bijna onzichtbaar geworden: “We weten vaak niet waar ons eten vandaan komt. En hebben ook geen idee dat het weer terug moet. Die relatie moeten we herstellen.”

Goede shit leveren

Om de bodem te herstellen is wel ‘goede poep’ nodig. En aan de kwaliteit van onze poep schort het nog, verklaart Yanna. “Dat komt doordat we te weinig vezels eten. Goede shit begint met 70 gram vezels per dag.” Fides vult aan: “Als je veel vezels eet, merk je dat je jezelf goed gaat voelen en goede shit gaat leveren. Als wij vervolgens een systeem kunnen creëren waarbij die poep wordt opgevangen, gecomposteerd en toegevoegd kan worden aan de bodem, worden de boeren enorm geholpen.”

Van poep naar nieuw voedsel, dus. Toch betekent dat niet dat alles terug moet naar de bodem. Medicijnresten wil je daar bijvoorbeeld niet hebben. Ook daarvoor heeft Broodje Poep een oplossing bedacht. “Wat wij voorstellen is een decentraal systeem. Door de poep op wijkniveau met vacuümkracht en weinig water op te vangen en meteen te verwerken, kun je de medicijnresten eruit halen”, aldus Fides.

Een poepboer door de straat

Op dit vlak heeft Nederland een inhaalslag te maken, constateert Yanna. In Duitsland wordt het decentraal opvangen van poep en plas al meer gedaan, vertelt ze. Ook in Afrika zijn voorbeelden te vinden van volledig circulaire voedselproductie met menselijke ‘mest’. “Vroeger hadden we hier de schillenboer door de straat rijden. Zo zou je ook een ‘poepboer’ door de straat kunnen laten rijden”, geeft Yanna een voorzet.

Broodje Poep kan intussen terugvallen op een heuse groep ‘poep-troopers’: mensen die goede shit leveren. Deze groep weet wat Broodje Poep nodig heeft. Of liever, wat de bódem nodig heeft. Een boer waarmee Broodje Poep contact heeft, draagt ook zijn steentje bij. “Die heeft zijn eigen winkel. Als je daar poep inlevert, krijgt je korting op je boodschappen”, aldus Yanna. Dat vraagt allereerst om bewustzijn, stelt Fides: “Dat jij denkt, ach, wat zonde dat ik al mijn harde werk van de dag zomaar weer wegspoel.”

De podcast ‘Werken aan Goed Voedsel’ is een initiatief van de Participatietafel Voedsel. Dit is één van de netwerken van DuurzaamDoor, opgebouwd rond duurzaamheidsvraagstukken. De netwerken bestaan uit mensen met verschillende perspectieven, drijfveren en expertise. Samen proberen zij vraagstukken in beweging te krijgen. DuurzaamDoor borgt alle kennis en ervaring die daarmee wordt opgebouwd en geeft deze actief door.

Benieuwd naar de podcast?

Laat je bijpraten over de waarde van poep voor een duurzaam voedselsysteem. En ontdek:

Waarom het liedje van Ome Willem zo gek nog niet was.
Waarom het doorspoelen van poep eigenlijk heel erg zonde is.
Waarom we in Nederland en Europa een collectief poeptrauma hebben.

Luisteren en abonneren

Luister de aflevering via: