Podcast Goed Voedsel: De korte keten – lokaal, transparant en duurzaam

In het 2e seizoen van de podcast ‘Werken aan Goed Voedsel’ praten René Bruijns en René Schellekens opnieuw met pioniers in voedselverandering. Stuk voor stuk mensen met een visie op goed voedsel én een duurzaam voedselproductiesysteem. In aflevering 2 gaan zij in gesprek met twee pleitbezorgers van de korte keten.

Drees Peter van den Bosch is oprichter van Willem & Drees (nu Ekomenu) en lid van de Raad van Toezicht bij de Transitiecoalitie Voedsel. Jan Willem van der Schans onderzoekt de economische en sociale kanten van de verduurzaming van ons voedselsysteem. Beide zijn medeoprichter van de Taskforce Korte Keten. In deze podcastaflevering vertellen zij hoe de korte keten een oplossing biedt voor zowel boeren als consumenten. En hoe zelfs de supermarkt niet buitenspel hoeft staan in dit concept.

Podcast Goed Voedsel: De korte keten – lokaal, transparant en duurzaam

Wat is de korte keten?

“In een korte keten verkoop je als boer je producten rechtstreeks aan consumenten. Of via slechts één schakel, zoals een lokale distributeur”, legt Drees uit. Dit heeft voordelen voor zowel de boer, die een eerlijke prijs krijgt voor zijn producten, als voor de consument, die meer inzicht krijgt in waar zijn voedsel vandaan komt.

Jan Willem vult aan dat de korte keten niet alleen gaat om het aantal schakels, maar ook om sociale verbondenheid en machtsverhoudingen: “In een korte keten werken boeren en consumenten dichterbij elkaar, zonder dat een grote speler – zoals een supermarkt – alle macht heeft. Dit zorgt voor meer transparantie en betere afspraken tussen de partijen.”

De kracht van lokaal voedsel

Een belangrijk voordeel van de korte keten is het lokale aspect. In plaats van dat voedsel over de hele wereld wordt verscheept, worden producten in de korte keten lokaal geteeld en verkocht. Drees vertelt hoe hij met Willem & Drees begon om boerenproducten rechtstreeks in supermarkten te verkopen. Hoewel dat logistiek soms een uitdaging was, bood het consumenten toegang tot verse, lokale producten zoals aardbeien en asperges, die niet van duizenden kilometers ver kwamen.

Die nadruk op lokaal voedsel heeft een positieve impact op het milieu. Minder transport betekent minder CO₂-uitstoot. En doordat boeren lokaal werken, kunnen ze bovendien hun productiemethoden beter afstemmen op hun omgeving. Jan Willem: “Lokaal produceren maakt het makkelijker om voedselbossen en andere innovatieve, duurzame methoden te introduceren. Het zorgt voor een veerkrachtiger voedselsysteem dat minder afhankelijk is van wereldwijde markten.”

De rol van de supermarkt

Hoewel de korte keten vaak wordt gezien als alternatief voor supermarkten, hoeven de twee niet per se los van elkaar te staan. Drees en Jan Willem benadrukken dat supermarkten een korte keten kunnen ondersteunen door lokale producten aan te bieden. Drees: “Supermarkten kunnen veel doen om de korte keten te bevorderen, maar ze moeten dan wel bereid zijn om mee te denken met boeren en flexibel te zijn in hun eisen.”

“Niet elke wortel ziet er hetzelfde uit, en dat moet ook niet hoeven.” Jan Willem voegt hieraan toe dat de korte keten niet alleen een logistiek vraagstuk is, maar ook een sociaal vraagstuk: “Supermarkten moeten meer ruimte geven aan lokaal geproduceerde producten. En accepteren dat deze soms net even anders zijn dan de standaardproducten die ze gewend zijn.”

Logistiek en schaal

Eén van de grootste uitdagingen van de korte keten is logistiek. Ondanks het goede Nederlandse transportsysteem, blijven de vervoerskosten voor kleine hoeveelheden hoog. Dit maakt het voor boeren in een korte keten moeilijker om concurrerend te blijven, zeker omdat ze eerlijke prijzen willen hanteren.

Drees: “Logistiek is vaak het struikelblok voor de korte keten. De marges in de voedselindustrie zijn al dun, en de kosten voor transport kunnen het verschil maken tussen wel of niet slagen.”

Ondanks deze uitdagingen zien zowel Drees als Jan Willem de korte keten als een noodzakelijk onderdeel van een duurzamer voedselsysteem. Door schaalvoordelen te creëren en slim samen te werken, kan de korte keten toegankelijker worden voor een groter publiek, stellen zij.

Over de podcast

DuurzaamDoor helpt een duurzame samenleving mogelijk te maken door vraagstukken te selecteren en daar netwerken van mensen met verschillende perspectieven, drijfveren en expertise omheen te bouwen. Zo ontstond ook de Participatietafel Voedsel, dat stappen wil zetten in het verduurzamen van het voedselsysteem. Want hoe we nu eten en voedsel produceren is onhoudbaar voor de planeet én voor onszelf. Zo ontstond het initiatief voor een podcastreeks, gericht op het informeren én inspireren zoveel mogelijk mensen over gezond en duurzaam voedsel.

Benieuwd naar de aflevering?

Laat je bijpraten over de voordelen van de korte keten en ontdek:

Hoe de korte keten een duurzamer alternatief biedt voor de traditionele voedselindustrie.
Wat de voordelen zijn van lokaal geproduceerd voedsel.
Welke rol supermarkten kunnen blijven spelen in korte ketens, en wat dat betekent voor ons voedsel in de toekomst.

Luisteren en abonneren

Luister de aflevering via: